Een oude Oeds van buiten, nieuw van binnen

Het huis aan de Parallelweg oogt stevig en sierlijk tegelijk. Stevig, door de vier gelijke muren, opgetrokken uit rode baksteen. Sierlijk door de vele decoraties en ornamenten. Speelse halfronde ruitpatronen boven de buitenste ramen in de voorgevel. Jugendstil-achtige rondingen in het houtwerk van de schuine dakranden. De raamkozijnen van het souterrain vormen verticale lijnen met de hoge kozijnen van de eerste verdieping. Een ornamentele witte lijst trekt een lichte horizontale lijn van raam tot raam. Vierkant en elegant. Met veel verrassende details. Een echte Oeds. 

Vrolijk en energiek vertelt Mathijs over zijn huis. "Het is een huis met geschiedenis, gebouwd in 1905. De architect woonde hier zelf ook nog een korte tijd, tot de Spaanse griep hem in 1919 kwam halen. Daarna ging het naar z’n kinderen, maar die deden er niet zoveel mee. Het heeft zo’n vijftig jaar leeggestaan, wat natuurlijk niet goed is voor een huis. Dat raakt dan onvermijdelijk in verval. De mensen die het van Oeds’ kinderen kochten, hebben het opgeknapt. Uiteindelijk kochten wij het in 2017. En toen waren de bevingen al in volle gang." 

De vraag waarom je een huis zou kopen in een aardbevingsgebied, wimpelt Mathijs lachend weg. "Het is de beste investering die ik had kunnen doen. Wij woonden in het centrum van Groningen en wilden graag naar buiten. Rust, ruimte, een lagere hypotheek... We vonden het huis online en het was liefde op het eerste gezicht.

Natuurlijk wisten we van de bevingen in het gebied. Toen wij het kochten lag er bovendien al een versterkingsrapport. Toch dachten we dat het allemaal wel zou meevallen. Inmiddels hebben we hier best een aantal bevingen meegemaakt, ook een paar hele flinke. Maar ik ben nooit bang geweest dat het huis zou instorten. Ik ben optimistisch van aard en dacht: het is een degelijk, vierkant huis, dat blijft wel staan.  

Maar als het rammelt dan schrik je wel. Je gaat meteen kijken. Zijn er scheuren bijgekomen? Moeten we ons zorgen maken? Sinds vorig jaar de constructie is versterkt, voelen we ons een stuk zekerder. Het huis kan weer wat hebben." 

"Van buiten zie je niet hoe ons huis is hersteld en verstevigd. Het is geen monument, maar het ligt wel in beschermd dorpsgezicht. Dat betekent dat je niets mag wijzigen aan de buitenkant. Die is dan ook helemaal authentiek opgeknapt. Was het wel een monument geweest, dan had je ook binnen minder mogen wijzigen. Huizen van Oeds de Leeuw Wieland hebben ook van binnen veel kenmerkende details. Die moeten we nu helaas missen. 

Ons huis is bij de versterking he-le-maal gestript. Binnenmuren, verdiepingen, alles was weg. Je keek zo de nok in. De aannemer heeft toen alle muren van nieuwe lagen voorzien. Eerst een soort elastische stuclaag, daarover koolstofmatten, daarover glasvezelbehang. Op de vloeren zijn dikke OSB-platen gemonteerd. Alle verbindingen zijn verankerd. De hele constructie is hierdoor veel stijver geworden. 

Van binnen is het huis dan ook heel erg veranderd. De muren, plafonds en vloeren zijn door alle verstevigingen bijna een 25 centimeter naar binnen gekomen. Verder hebben we nu een nieuwe badkamer, nieuwe leidingen, een nieuwe keuken… We wonen dan wel in een huis uit 1905, maar van binnen is het een nieuwbouwwoning." 

Tussen het melden van de schade en de start van de herstelwerkzaamheden ligt een lange, onzekere periode. "Dat is volgens mij niet nodig. Het begin is goed: je belt naar het IMG, doet een melding en je maakt een afspraak met een bouwkundige. Die komt foto’s maken, onderzoek doen en dat resulteert vaak in een héél dik rapport. Dat rapport gaat naar het IMG en daarna blijft het lang stil. Die stilte kan maanden duren, soms wel een half jaar. Of je krijgt bericht dat het niet lukt binnen de gestelde termijn. Daarna komt er een voorstel voor een bedrag. Ben je het eens, dan wordt het gestort. Ben je het niet eens, dan kun je een zienswijze indienen en begint er een nieuwe periode van heel lang wachten. 

Weet je, ik begrijp best dat het IMG het druk heeft. Ze regelen fysieke schade, immateriële schade, waardedaling. Al die rapporten moeten worden beoordeeld, er kan van alles tussenkomen. Vertraging is jammer, maar begrijpelijk. Maar ik zou wel graag meer contact met het IMG willen hebben. Je hebt een zaaknummer, maar je kunt niemand vragen wat de status is, de voortgang, of het einde al in zicht is. Je hebt geen idee wat er gebeurt. 

En in de tussentijd kun je niets doen. Kun je niet alvast met je kozijnen aan de gang of je muren uitfrezen. Die onzekerheid is echt heel erg vervelend, die levert stress op. Eén telefoontje zou genoeg zijn. ’We werken eraan, heb nog even geduld.’ Zoiets." 

"Wij hebben wel geluk gehad qua versterking. We waren er kennelijk op tijd bij, waren assertief genoeg en we hebben een bijzonder huis. Ons huis is uiteindelijk voor een enorm bedrag door NCG versterkt. Maar buren met andere huizen, die of geen rapport hebben of onder een andere norm vielen, kregen te maken met nieuwe veiligheidschecks, met andere criteria. Dat kon resulteren in andere bedragen voor herstel. Zoiets maakt een willekeurige indruk, want niemand begrijpt hoe de verschillen tot stand komen.

Daarnaast is het verschil tussen de instanties soms ook lastig. Immers het IMG is van schadeherstel, NCG voor de versterking. Het zou zo mooi zijn als ze meer integraal zouden werken. Ik begrijp dat er verschillende geldstromen zijn binnen het Rijk, maar ook hier zou betere communicatie veel teleurstelling en onzekerheid kunnen voorkomen."

Begin 2022 ging het gezin naar een wisselwoning. Daar zouden ze negen maanden blijven. Het werden er achttien. ”Dat was lastig hoor. Op die tijdelijke plek zit je bovenop elkaar, zonder je eigen spullen. Je maakt er niet zoveel van, want je denkt: ik ben zo toch weer weg. Met de aannemer hadden we een heel goed contact. We hadden elke dinsdag een bouwrondgang in ons huis. Zo kon je de voortgang volgen en wist je hoelang het nog zou duren. 

Ons huis is nu klaar, maar bij de buren zijn ze nog druk bezig. Daar werken dezelfde bouwjongens als bij ons. Na de oplevering van ons huis hebben we een barbecue voor hen geregeld. Anderhalf jaar lang zagen we ze elke dag. Ze hebben ons geholpen met allerlei kleine extra’s. Een lampje hier, een leidinkje daar. We gaan ze straks nog missen."