Met wekelijks meer afgehandelde schademeldingen dan er binnenkomen, positieve reacties op de vaste vergoeding en een regeling voor immateriële schade uit de startblokken, kijkt IMG-bestuursvoorzitter Bas Kortmann voorzichtig positief vooruit op 2022. “Maar we zijn er nog lang niet. Er moet een oplossing komen voor mensen in de knel, zoals in Noord-Drenthe en her en der in Groningen.”
Welke ontwikkelingen zie je in 2022 op het IMG afkomen?
“Alle grote regelingen, fysieke schade, waardedaling en immateriële schade, zijn nu op stoom, dan wel van start. Ik wil dat we in 2022 zo veel mogelijk duidelijkheid bieden over alles waar Groningers mee te maken hebben rond de schadeafhandeling.”
Wat kan er duidelijker bijvoorbeeld?
“Zo veel mogelijk eenvoud in de procedures en beoordeling. Er wordt vaak gekozen voor een vaste vergoeding van 5.000 euro en dit wordt positief ontvangen. De helft van de mensen die nu fysieke schade melden, kiest daarvoor en geeft gemiddeld een ruime 8 als rapportcijfer. Geen gedoe, geen adviesrapport, snel duidelijkheid. Dat smaakt echt naar meer.”
Maar het maatwerktraject is complexer geworden toch?
“Er zijn veel nieuwe technische adviezen opgeleverd en extra handvatten verstrekt aan de onafhankelijke deskundigen. Het is daarmee voor niettechnici razend ingewikkeld. Maar de praktijk wijst nu wel uit dat het tot meer duidelijkheid leidt in de uitvoering. Er zijn minder onverklaarbare verschillen tussen adviesrapporten. De gemiddelde vergoeding ontwikkelt nu logischer. Minder kans op schade betekent gemiddeld lagere vergoedingen.”
Is daarmee de onrust weg die er leeft in Groningen?
“Wij kunnen niet alle onrust wegnemen in Groningen. Als we naar ons werk kijken, constateren we dat er een grote groep tevreden is, maar een deel niet. Er zijn mensen in de knel gekomen. Variërend van zeer complexe dossiers die niet opgelost zijn tot meer eenvoudige situaties, die mensen diep hebben geraakt.”
Welke situaties bedoel je?
“In een deel van NoordDrenthe vergoeden we geen schade meer waar we dat eerder nog wel konden doen. Daarnaast zijn er in andere delen van het gebied mensen die door de verschillen tussen adviesrapporten, geen of veel minder vergoeding hebben gehad dan de buren. En er is een grote groep van wie we verwachten dat ze mijnbouwschade heeft, maar die zich nog niet heeft gemeld.”
Wat ga je voor al die mensen doen?
“We pleiten waar we maar kunnen voor een ruimere bevoegdheid, een knelpuntenpot om compensatie te bieden waar we dat nu niet kunnen. Om problemen op te lossen waar we dat nu niet mogen, omdat de wetgeving dat niet toestaat. Natuurlijk wil ik ook de mevrouw of meneer die als enige in de straat niets vergoed kreeg alsnog helpen. Wij mogen dat nu niet, maar ik vind dat we dat als maatschappij wel moeten regelen. Dus pleit ik daarvoor, bij de staatssecretaris en bij de Tweede Kamer.”
Maar als mensen zich niet melden, wat doe je dan?
“We grijpen alle mogelijkheden aan. Zo gaan we samen met de NCG, die de versterkingsoperatie uitvoert, proberen mensen in het versterkingsprogramma te bereiken die zich nu niet bij ons melden. Wist je dat er in een cirkel van 15 kilometer om Huizinge 36.000 woningen staan waar nooit schade is gemeld? Terwijl schade daar vaak wel aannemelijk is. We investeren in steunpunten, in mensen die de buurten goed kennen en als het kan, gaan we langs de deuren.”
Wat vertel je hen over de kans op een vergoeding?
“Iedereen die schade heeft, maar dit nooit eerder meldde en in het effect gebied van de bevingen woont, kan bij ons 5.000 euro schadevergoeding aanvragen. Wie kiest voor een maatwerk afhandeling, en dat is bij grotere schades zeker dicht bij de epicentra verstandig, krijgt een deskundige op bezoek. Bij ruim 90 procent van die woningen vergoeden we schade.”
Dus geen verschillen meer tussen buren?
“Verschillen zullen er altijd zijn, het is inherent aan maatwerk. Maar het lijkt erop, een half jaar na ons ingrijpen, dat de grote onverklaarbare verschillen verleden tijd zijn.”
Het leed is in Groningen al geschied. Is het niet te laat?
“Zeker niet. Ten eerste zijn er nog 200.000 woningen waar nooit schade is gemeld en nog eens duizenden waar nieuwe schade is ontstaan, die niet is gemeld. Het leed kun je niet wegnemen, maar je kunt wel proberen genoegdoening en erkenning te bieden. Dat doen we overigens ook met de regeling voor immateriële schade. Met nu al, na slechts enkele maanden, ruim 1.600 aanvragen blijkt daar echt behoefte aan te zijn. In de zomer hopen we ook voor kinderen immateriële schadevergoeding aan te bieden.”
Tot slot: meer duidelijkheid bieden kan ook met één loket?
“Er moeten fysieke en online loketten komen, waar mensen ideaal gezien over alle schade regelingen, versterking, subsidies en compen saties vanuit de overheid informatie kunnen krijgen. Een volgende stap is een sluitend verhaal voor een huishouden te bieden. Dat zal een flinke kluif zijn, maar daar moet ons streven wel op gericht zijn.”