Ik denk wel eens: ik steek het huis in brand

"Overschild is een geweldig dorp om te wonen. Ik ben hier geboren en getogen. Vriendelijke mensen, veel te beleven, er wordt van alles georganiseerd. Maar van de vier straten in het dorp blijven er misschien nog tien huizen staan. De rest wordt allemaal gesloopt en nieuw gebouwd vanwege de versterking.

Ineens bedacht de gemeente halverwege 2018, anderhalf jaar na de inspectie, dat er toch wel wat panden bewaard moesten blijven, en hebben ze er een aantal tot beeldbepalend benoemd, waaronder mijn huis. Nu krijgt iedereen een nieuw huis, behalve ik en nog handjevol mensen.

Je kunt je afvragen wat beeldbepalend is als je omgeven wordt door loghouses, schuurwoningen en Zweedse woningen. Er moet voor bijna een miljoen geïnvesteerd worden in funderingen bij mijn huis, door middel van stalen boorpalen die inpandig geplaatst moeten worden. Ook onder de kelder. Er is geen aannemer die weet hoe het moet. Daar kan ik echt niet bij."

"Maar laat ik bij het begin beginnen. Ik woon hier sinds 2004. Het was duidelijk dat er flink geklust moest worden. Aardbevingen, daar was niemand mee bezig. Ik ook niet. Eerst begonnen met het aanleggen van een cv-installatie en vervolgens is er thermopane in het hele huis geplaatst. In de jaren erna heb ik in het achterhuis nieuwe vloeren gestort, nieuwe slaapkamers en een nieuwe badkamer gebouwd. Vervolgens op zolder een grote hobbyruimte gebouwd, daarna het dak compleet met spanten, dakbeschot en pannen vervangen, nieuwe goten, boegdelen enzovoort. Tot op een zekere dag in 2016 er een man van het CVW op de stoep stond die vertelde dat je niks meer aan je huis moest doen, want iedereen krijgt een nieuw huis hier…

Bij de beving van Huizinge in 2012 was ik me er ook nog niet zo bewust van. Maar aan het eind van dat jaar zag ik wel de scheuren in muren en vloeren, de kelder begon te lekken. Ik heb het gemeld, maar het duurde nog een jaar voor er iemand kwam. Wat bleek achteraf? Voor de molen die hier op dit adres staat en die eigendom is van een molenstichting, was ook schade gemeld en afgehandeld. Ze dachten dat het al klaar was. Her en der zag je de steigers in het dorp verrijzen en ik maar wachten."

"De expert die uiteindelijk vanuit Arnhem hier langs kwam, zei: 'Help me even op gang. Je bent mijn eerste klant in dit werk.' Zijn kaartje zei 'expert'. Die heb ik een kop koffie gegeven en weer naar huis gestuurd. Er kwam een ander en er werd schadevergoeding toegekend. Ik heb een aannemer geregeld en het geld rechtstreeks daar naartoe laten overmaken. Wel zo makkelijk, gelijk waar het wezen moest. Die aannemer heeft nog geholpen met een discussie over de badkamer. Ze wilden alleen voor twee van de vier wanden nieuwe tegels vergoeden. Maar de oorspronkelijke tegels waren niet meer te krijgen. Die badkamer was nog maar drie jaar oud. Uiteindelijk hebben ze het vergoed voor de vier wanden na tussenkomst van de aannemer. In de zomer van 2014 was alles hersteld.

In die tijd werd mijn zoon geboren. In wat de babykamer moest worden, was stucwerk van het plafond gekomen. Dat heb ik toen zelf alvast hersteld, want we konden niet langer wachten op de afhandeling van alle schade. Daar heb ik later van de aannemer wel nog netjes wat geld voor teruggestort gekregen. Sindsdien hebben we tal van bevingen nog meegemaakt. Uiteindelijk heeft dat geleid tot zes of zeven schadeprocedures." 

"Dieptepunt voor wat betreft de schade is wel de manier waarop het CVW omging met de schuren achter het huis. Die waren niet al te best meer en die wilde ik opknappen. Er zat een scheur in waar je hand doorheen kon. In een rapport uit 2016 stond dat het allemaal kwam door de samenstelling van de grond. Toen ik vroeg hoe zij de samenstelling van de grond bepaald hadden, zonder sonderingen, minikraan en zelfs zonder schep, konden ze me geen antwoord geven. De 'expert' kwam in pak met alleen een fotocamera. Ze vertelden me na afkeuring van de schade dat ik in beroep kon gaan, maar dat het wel anderhalf jaar kon duren. Ik heb de schuren toen maar gesloopt.

Van de vergoedingen die ik wel kreeg, heb ik veel laten herstellen maar ook veel zelf gedaan. Na een paar keer weet je wel hoe het moet. Ik ben werkzaam in het bedrijf van mijn vader, Van der Laan SAAB specialist, en kan wel wat met mijn handen. Bij het IMG krijg je dan wel genoeg voor de hele muur of hele kamer als het moet, maar het blijft alleen cosmetisch. Dat scheurt bij de eerstvolgende beving gewoon weer open. De scheuren in de buitenmuren zijn heel lelijk hersteld, dat blijf je zien. Stenen die doorscheuren en vervangen worden, hebben een heel andere kleur. Voor de bedragen die je krijgt, kun je het ook bijna niet laten doen. Ik ga ook niet bij elke beving het huis rond. Dan blijf je bezig.

De beving van laatst, die van 2.2, hebben we gevoeld. Een enorm doffe dreun hoor je dan. Ik heb al wel gezien dat er in ieder geval aan de buitenmuren bij de oprit weer opnieuw scheuren zijn gekomen. Voor de nieuwe schade zal ik ook wel weer een paar honderd euro krijgen, maar ik ben er wel een beetje klaar mee eerlijk gezegd."

"De stutten tegen de voorgevel staan er sinds april 2021. De buren mogen, zoals de gehele straat, wel een nieuwe woning neerzetten. Toen ze begonnen te heien, ging de bovenzijde van mijn voorgevel, die is halfsteens, scheuren en scheef staan. De aannemer heeft er toen stutten tegenaan geplaatst. Het is een huis van 1904, dat kan daar niet tegen. We hebben toen een weekje ergens anders gelogeerd. Voor het plaatsen van die stutten moest ik nog flink stampei maken bij de aannemer van de buren, maar uiteindelijk deden ze het. Nu moet ik aantonen dat het heien tot de schade heeft geleid, anders wil de aannemer het niet vergoeden. Misschien dat het heien niet tot deze schade had geleid als er niet eerder ook al scheuren waren ontstaan door de bevingen. De gemeente stelde nauwelijks eisen aan de aannemers die de versterking uitvoeren, maar door dit soort problemen doen ze dat nu ineens wel. Als die schade niet vergoed wordt, laat ik de stutten gewoon staan. Er moest een houtskelet wand tegen de voorgevel geplaats worden om de gevel te verstevigen en die staat er nu. Alleen wel aan de buitenkant in plaats van aan de binnenkant.

Toen de discussie over de versterking begon, zeiden ze in 2016: 'Stop met het onderhoud en verbouwingen, iedereen krijgt een nieuw huis'. Nu zeggen ze, ruim 5 jaar later: 'De schade kunnen we niet vergoeden, want het is achterstallig onderhoud'. Nou, je ziet het. Ik doe hier dus ook al jaren niks meer. We kijken al sinds 2016 tegen de isolatie van de nieuwe voorzetwanden aan. Het afmaken heeft toch geen zin."

"Wat me het meest steekt is de manier waarop de versterking wordt afgehandeld. Ik heb het hele dak van mijn huis laten vervangen, inclusief al het houtwerk. Het is nu te goed om te slopen, omdat ik zelf enorm heb geïnvesteerd. Het mag bovendien niet een nieuw huis zijn, omdat het ineens een soort van erfgoed geworden is. Iedereen krijgt een nieuw huis, maar hier moet alles eruit, casco leeg en ook de vloeren, zodat ze inpandig kunnen funderen. Het enige wat staan blijft zijn de buitenmuren, en dat is nou net het enige wat slecht is. Dat slaat toch nergens op. Een nieuw huis is aanzienlijk voordeliger.

Ik ben nu bezig met aannemer nummer acht om een calculatie te laten maken van het werk dat moet gebeuren. Vier van de andere zeven kunnen niet uit de voeten met het budget dat de NCG hier nu voor biedt, en drie willen er niet eens aan beginnen wegens de complexiteit van het gebeuren. Ook deze aannemer heeft al laten doorschemeren zeker een ton of vier tekort te hebben. Er zijn tonnen tekort en dan vraagt zo’n NCG-mannetje ook nog hoeveel ik bereid ben zelf bij te gaan betalen. Krommer kan het niet worden. 

Voor de garage van mijn pa handel ik ook alles af rond de versterking. Jaren wordt er al over gepraat. Maar als je kijkt wie daar dan allemaal over moeten meepraten. De ene na de andere deskundige, specialist, expert, budgetcoach, van alles en iedereen. Ik heb in 2017 al gezegd: gebruik dan onze opslagschuren als tijdelijk onderkomen voor de garage en maak dit gelijk permanent. Dan hoef je maar één keer een garage te bouwen. Dat moest dan allemaal tien keer overlegd worden, maar daar lijkt na ruim 4 jaar al schot in te komen. Wat hier allemaal in het dorp gebeurt, dat is niet te bevatten. Met al die sloop en nieuwbouw moet ook alles weer kadastraal worden opgemeten. Er ontstaat ineens gedoe over centimeters schuur die al jaren te veel op het erf van andere mensen heeft gestaan. Het wordt er niet gezelliger op."

"Ik hoef geen medelijden van mensen. Mijn zoon, die weet eigenlijk niet anders dan dat hij al zijn hele leven in een bouwput woont. Ik denk dat hij hier net zo gelukkig is en zorgeloos opgroeit als in een huis dat wel af is. Maar het onrecht, daar denk ik eigenlijk wel elke dag een keer aan. Wij verkopen en onderhouden SAAB’s voor mensen uit het hele land. Ik krijg dagelijks meerdere keren de vraag hoe het dan met mijn huis is. Ik antwoord nu direct dat ik het daar niet over wil hebben. Ik kan daar niet meer tegen. Dit is niet uit te leggen aan een man uit Assen, of een vrouw uit Drachten.

Ik slaap eigenlijk al heel lang slecht. Dan zit ik voor de zoveelste keer in de kamer te wachten tot het licht wordt, tot mijn zoon wakker wordt en komt vragen om een boterham omdat hij naar school moet. Soms denk je wel, ik steek de boel gewoon in brand, dan ben je overal van af, maar dat doe je natuurlijk niet. Ik probeer mezelf voor te nemen om de knop om te zetten en er maar gewoon om te lachen, maar dat valt niet mee. Misschien was het een goed idee om mijn huis maar te verkopen, kreeg ik als suggestie mee van het NCG. Ik ben hier geboren en laat me niet uit mijn eigen dorp jagen. Dit is mijn dorp en ik ga hier nooit meer weg."