Eerste webinar trekt enkele tientallen inwoners
Het eerste webinar over diepe bodemdaling (en -stijging) trok gisteren enkele tientallen inwoners van Groningen en Drenthe. Ze werden bijgepraat en konden vragen stellen aan directeur Hans Houdijk van het IMG en de onderzoekers Jan Rots (TU Delft) en Chris Geurts (TNO).
Geen inspecties bij onderzoek
Een deel van de vragenstellers wilde vooral meer weten over de wijze waarop de onderzoekers tot hun conclusies waren gekomen waarbij ze enkele suggesties deden. “Waarom betrekt u niet die vele duizenden schademeldingen in uw onderzoek?” Maar het leeuwendeel van de vragen ging vooral naar het IMG. “Wijzigt u niet gewoon tussentijds de regels?”
Het raakt mensen
Het was voor het eerst dat het IMG een online bijeenkomst organiseerde. De bijeenkomst verliep goed in de zin dat de techniek niet haperde en iedereen aan bod kwam. En hoewel ordentelijk en keurig, werd snel duidelijk dat het veel mensen niet in de koude kleren gaat zitten, zoals directeur Hans Houdijk in zijn slotwoord opmerkte.
‘Wind waait door de kamer’
“Als leek heb ik er geen enkele kijk op of ervaring mee. Alles wat je hoort van de rest van de straat is dat er bij iedereen wordt toegekend. En dan wordt ineens dit rapport erin geslingerd!”, liet een inwoner uit Alteveer weten. Een ander uit Pekela: “Er wordt al jaren gas uit de grond gehaald. Als iets uit de grond wordt gehaald, dan verandert er iets. Jullie kunnen mij niet wijsmaken dat hier niks aan de hand is. Met de wind vandaag, het waait gewoon door de kamer. Het raakt me erg en het irriteert me.”
Meest ongunstige situatie
Onderzoekers Rots en Geurts maakten duidelijk dat zij in hun onderzoek uit zijn gegaan van de meest ongunstige scenario’s en dat ze daartoe allerlei nieuwe berekeningen uitvoerden. Zo werd niet eerder ook satellietdata gebruikt. Er werd geverifieerd dat de theoretische modellen uitgaan van een meer ongunstige situatie dan de satellietdata laten zien. De marge is daarbij groot: de diepe bodemdaling moet nog wel 5,5 tot 16 keer zo groot zijn om een scheur van 0,1 mm te kunnen veroorzaken.
Onderzoek onnodig
Een van de toehoorders hekelde vooral het feit dát het IMG meer onderzoek had gelast. “Toen het aantal afwijzingen toenam, waarom heeft u toen niet vooral de deskundigen aangesproken op het paneladvies dat u al had? Dat advies is heel helder. Waarom ga je dan een technisch onderzoek? Want je doet dan al af aan de uitgangspunten. Maar kijk gewoon eerst eens of dat advies door deskundigen goed is toegepast.”
Bewijsvermoeden toegepast
De opmerking kreeg veel bijval. Directeur Hans Houdijk lichtte op vervolgvragen toe dat de onafhankelijke deskundigen die over individuele aanvragen adviseren telkens wel het advies hebben gevolgd in die zin dat zij telkens een uitsluitend andere oorzaak aanwezen voor het ontstaan van de schades. De reactie daarop was: “Het is al eerder onderzocht. Je mag toch niet ineens de spelregels veranderen? Als je in 2019 het advies omhelst van het panel, dan moet je je daaraan houden. Op grond daarvan zijn de aanvragen gedaan.”
Wonen op grenzen
Dat de materie, maar ook de uitvoering complex is, lieten de individuele voorbeelden wel zien. Veel mensen wonen net op de rand van het effectgebied van de beving van Huizinge of daar net buiten. Zij zien in hun omgeving dat schades wel worden afgehandeld, maar dat de aanvraag bij henzelf stilligt. In de webinar was het lastig voor het IMG snel helderheid te bieden voor die individuele situatie. Waarop iemand uit Nieuwediep verzuchtte: “We zitten net op de grens, 500 meter verder. Waarom vallen wij onder dit gebied, toevallig omdat ik net in Drenthe woon? Ja ik ben leek. Hoe weet ik nu waar ik moet zijn? Er staan hier 50 woningen, en die hebben wel geld gehad. Prachtige filmpjes, maar het zegt me helemaal niks.”
Opmerkingen meegewogen
Iemand uit Zevenhuizen stipte een ander heikel punt aan: het onderzoek van de TU Delft en TNO richt zich niet op andere oorzaken van schade, zoals de zoutwinning, maar ook de indirecte invloed van diepe bodemdaling op de grondwaterstanden die ook tot schade zou kunnen leiden. De onderzoekers hebben de adviesopdracht van het IMG gevolgd. Hans Houdijk verzekerde daarom dat het IMG momenteel onderzoek naar laat doen en dat het nog altijd de bedoeling is rond mei een besluit te nemen over de vervolgstappen. De in de webinar genoemde opmerkingen, ook die in de chat verschenen, zullen daarbij worden meegewogen.